«چیستی جهانی شدن» بخش نظری و پایه ای شبکه برنامه پژوهشی گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی با عنوان «جهانی شدن» است و به مطالعه نظریه های جهانی شدن با محوریت پروسه ای (فرایندی) یا پروژه ای (طرحواره) بوده می پردازد. پرسش اصلی در پژوهش حاضر (با توجه به اصول جهت گیری شبکه برنامه گروه) چنین است: آیا جهانی شدن، ماهیتی خودجوش و حالت خود پیش رونده (حالت فرایندی) دارد یا، برعکس، نظریه های گوناگون جهانی شدن بر ویژگی های دال بر هدایت شوندگی و ساختگی بودن آن (طرح/پروژه بودن جهانی شدن) دلالت می کنند؟ پاسخ به این پرسش در قالب این فرضیه اصلی میسر است: «چیستی جهانی شدن (به معنای چه بودگی آن در آرای گوناگون اندیشه پردازان جهانی شدن)، فرآیندی جاری و تاریخی (پروسه ای) پنداشته می شود که سیاست های طراحی شده (پروژه ای) در جهت گیری و چیستی آن تاثیر بنیادینی داشته اند».
در این پژوهش، نظریه ها بر اساس رویکرد نظریه پردازان از حیث مخالفت یا موافقت با جهانی شدن بررسی شده و درون هر دسته از موافقان و مخالفان جهانی شدن، نظریه های گوناگون جهانی شدن بررسی شده است. در پایان وضعیت ایران در دوره جهانی شدن بررسی شده و آسیب ها و فرصت هایی که جهانی شدن برای جمهوری اسلامی ایران دارد، بازشناسی و بررسی شده اند .